Pałac w Drogoszach

Kompleks pałacowy w Drogoszach, to monumentalny, barokowy dwór, rozległy park połączony ze sztucznie skomponowanym otaczającym krajobrazem, a także relikty budowli gospodarczych – razem przekazują świadectwo największych osiągnięć artystycznych dawnych czasów. Pałac należy do największych i najwybitniejszych dworów dawnych Prus Wschodnich.

Historia pałacu w Drogoszach, Schloss Dönhoffstädt

Wilkowo Wielkie (nazwa dworu rycerskiego używanego do budowy pałacu Dönhoffstadt, dziś zwanego Drogosze) istniało jako wieś kościelna od 1361 r. W tym czasie była własnością rodziny Wolfsdorffów, budowniczych średniowiecznego dworu, którego wygląd wciąż pozostaje nieznany. Od 1477 r. dwór był własnością rodu Rauterów. W latach 1596 – 1606 Ludwig von Rauter wzniósł późnorenesansowy pałac. Mimo, że spełniał on swego rodzaju rolę fortyfikacji, miał wiele imponujących elementów dekoracyjnych, w tym korpus z ryzalitu wystający z obu stron pałacu, zwieńczony przewijanymi szczytami. W 1690 r. renesansowy pałac Rautera spłonął od uderzenia piorunem.

Teren po owym pałacu przejął Albrecht Fryderyk Dönhoff, generał, dowódca Kłajpedy, blisko spokrewniony z dworem księcia w Królewcu. Obecny barokowy pałac został zbudowany w latach 1710 – 1714 przez syna Albrechta Fryderyka, Bogusława Fryderyka Dönhoffa, który nazwał go Dönhoffstadt. Chociaż nie jest to pewne, projekt pałacu jest przypisywany znanemu architektowi królewskiemu Jeanowi de Bodtowi, projektantowi elewacji berlińskiego arsenału.

Budynek jest wielopiętrową budowlą o wyraźnym korpusie głównym, zaakcentowanym wyższym dachem mansardowym, frontowym portykiem z gigantyczną kolumnadą jońską i ciałem avant w tylnej części pałacu, z widokiem na ogrody. Skrzydła pałacu są niższe niż część środkowa i są pokryte dachami dwuspadowymi z biodrami. Wewnątrz znajduje się przedsionek umieszczony na osi budynku, klatka schodowa i wielki salon ze sklepieniem.

Okucia do wspaniałych wnętrz pałacu powstały w latach 1720 – 1740. W 1725 r. ukończono budowę pałacowej kaplicy, natomiast w latach 60. XVII wieku zmieniono fasady. W 1785 r. w miejsce wcześniejszych schodów prowadzących z dziedzińca zastąpił plac. Wokół pałacu powstał imponujący ogród formalny w stylu barokowym, ozdobiony licznymi rzeźbami. Całą posiadłość otoczyła rozległa hodowla zwierząt. W XVIII i XIX wieku formalny ogród przekształcono w park krajobrazowy z kilkoma stawami i pawilonami parkowymi.

Mauzoleum rodziny Dönhoff w ich własnym dworze

Ostatni właściciel z rodziny Dönhoff w linii żeńskiej, Wilhelmina Angelika Dönhoff zu Dohna, przebudowała kaplicę pałacową w 1830 r. w styl neogotycki. W 1889 r. kolejny właściciel pałacu, hrabia Udo zu Stolberg-Wernigerode, dodał do mauzoleum symboliczne nagrobki rodziny Dönhoffów, Angeliki (zmarłej w 1866 r.) oraz jej brata Stanisława ( zmarłego w 1816 r.). Mauzoleum jest ozdobione wolnostojącymi marmurowymi rzeźbami zmarłych, wykonanymi przez rzeźbiarza z Berlina, Eduarda Augusta Luersse, a także skromnymi epitafijnymi tablicami ściennymi przedstawicieli linii zu Stolberg-Wernigerode.

Obok części mieszkalnej dworku znajdowało się gospodarstwo z kilkoma oddzielnymi dziedzińcami z szeregiem ciekawych budynków, takich jak niezwykłe cegielnie, a także ogrody gospodarcze. W latach 1954 – 1991 pałac był siedzibą Ośrodka Szkolenia Rolników. Dziś pałac powiatu kętrzyńskiego znajduje się w rękach prywatnych i pozostaje nieużywany, natomiast jest możliwość zwiedzania jego wciąż pięknych wnętrz.