Zamek krzyżacki w Kętrzynie

Historia gotyckiego zamku Kętrzyn

Zamek w stylu gotyckim został wybudowany w drugiej połowie XIV w. (1360 – 1374), jako siedziba prokuratora Zakonu Krzyżackiego. Pierwotnie posiadał trzy skrzydła, a w jego dziedzińcu znajdował się kwadratowy plac. W skrzydle północnym znajdował się refektarz, kościół i dom Krzyżaka – prokuratora. W pobliżu zamku wybudowano: kuchnię, browar, młyn, piekarnię, stajnię, magazyn żywności, zbrojownię, magazyn prochu, kaplicę i więzienie.

Zamek był elementem systemu obronnego – był włączony do murów miejskich z 13 basztami i 2 bramami wraz z kościołem Świętego Jerzego. Świątynia o grubych na 1,5 m murach była kościołem obronnym, wzniesionym w 1407 r. Ten wyjątkowy obiekt jest najlepiej zachowaną budowlą sakralną o takim charakterze na Warmii i Mazurach.

W 1410 r. pruski rycerz Johartas oraz burmistrz Herman Bardynas poddali zamek oraz miasto wojskom polskim Władysława Jagiełły. Rok później Krzyżacy znowu przejęli fortecę.

Podczas wojny trzynastoletniej zamek znów znalazł się we władaniu Polski, która zarządzała nim do 1461 r. Po sekularyzacji Prus zamek stał się rezydencją gubernatora i na jego życzenia w latach 1528-1529 został przebudowany na cele administracyjne.

Na dziedzińcu można zobaczyć niewielką cylindryczną klatkę schodową wzniesioną w 1622 r. Wykonano wówczas również sklepienia żebrowe w kuchni i w browarze. Druga przebudowa z XVII w. mocno zniekształciła średniowieczny wygląd budowli: rozebrano górną kondygnację skrzydła północnego wraz z jego ozdobnymi szczytami. Wyrównano przez to wysokość wszystkich 3 skrzydeł. Zewnętrzne fortyfikacje zostały rozebrane w pierwszej połowie XVIII w. 15 grudnia 1797 r. na zamku wybuchł silny pożar, który istotnie zniszczył budowlę.

Muzeum im. Wojciecha Kętrzyńskiego jest otwarte cały rok

Miasto Kętrzyn w latach 1911 – 1912 wykupiło zamek, przeznaczając jego część na mieszkania. W tym samym czasie mieściła się tutaj siedziba Trzeciej Niemieckiej Brygady Piechoty. W latach trzydziestych XX w. zamek został odnowiony i wykorzystany jako urząd skarbowy, a później jako schron przeciwlotniczy.

Pod koniec stycznia 1945 r. wojska radzieckie zajęły miasto i spaliły większość budynków, w tym zamek. W latach 1964-1966 miasto doprowadziło jego stan do oryginału. Obecnie mieści się tu Muzeum im. Wojciecha Kętrzyńskiego i biblioteka.